Aflatoxin là một chất độc hại được tạo ra bởi một số chủng nấm mốc, cụ thể là Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus, có thể phát triển trên các loại cây trồng như ngô, lạc và hạt bông. Aflatoxin đã được xác định là một yếu tố rủi ro đáng kể cho sự phát triển của bệnh ung thư gan, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi ô nhiễm cây lương thực là một vấn đề phổ biến. Trong bài báo này, chúng tôi sẽ thảo luận về tỷ lệ mắc bệnh ung thư do aflatoxin gây ra và cơ chế mà aflatoxin của nấm mốc gây ra bệnh ung thư.
Danh mục
Tỷ lệ mắc bệnh ung thư do Aflatoxin gây ra:
Aflatoxin được coi là chất gây ung thư mạnh và có liên quan đến tỷ lệ mắc ung thư gan cao, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phơi nhiễm aflatoxin là mối quan tâm lớn về sức khỏe cộng đồng ở hơn 60 quốc gia và ước tính có 4,5 tỷ người có nguy cơ tiếp xúc với thực phẩm bị nhiễm aflatoxin. Ở Châu Phi, nơi có mức độ phơi nhiễm aflatoxin cao nhất, ước tính có hơn một nửa dân số bị phơi nhiễm aflatoxin, có tới 25% trường hợp ung thư gan là do phơi nhiễm aflatoxin.
Cơ chế của bệnh ung thư do Aflatoxin gây ra:
Aflatoxin được chuyển hóa ở gan, nơi nó tạo thành một chất trung gian có khả năng phản ứng cao có thể liên kết với DNA, dẫn đến sự hình thành các chất cộng hoá trị với DNA. Quá trình liên kết này có thể gây ra đột biến gen điều chỉnh sự phát triển và phân chia tế bào, dẫn đến sự phát triển của bệnh ung thư. Aflatoxin cũng điều chỉnh sự biểu hiện của các gen liên quan đến sự điều hòa tăng sinh tế bào, quá trình chết theo chương trình và tạo mạch, thúc đẩy hơn nữa sự phát triển ung thư.
Phơi nhiễm aflatoxin cũng có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, dẫn đến sự gia tăng sản xuất axit mật thứ cấp thúc đẩy quá trình oxy hóa, viêm và tổn thương DNA trong gan. Sự kết hợp của stress oxy hóa, viêm và tổn thương DNA có thể thúc đẩy sự phát triển của ung thư gan.
Cách vệ sinh lau chùi nấm mốc hiệu quả nhất:
- Giấm
- Giấm giúp làm sạch nấm mốc hiệu quả, tiết kiệm chi phí và thân thiện với môi trường. Đặc tính có tính axit nhẹ của giấm có thể diệt trừ nấm mốc trên nhiều loại bề mặt. Các chuyên gia của tờ The Spruce khuyên bạn nên sử dụng giấm để tẩy nấm mốc trên các thiết bị gia dụng như tủ lạnh, máy giặt, máy pha cà phê… Tuy nhiên bạn đừng nhầm lẫn giữa giấm trắng và giấm táo, vì thành phần đường trong giấm táo có thể thúc đẩy sự phát triển của nấm mốc.
- Bước đầu, bạn đổ giấm trắng nguyên chất vào bình xịt, sau đó xịt lên bề mặt bị nấm mốc cho ướt, để trong vòng ít nhất một giờ đồng hồ. Tiếp theo, bạn dùng bàn chải, bọt biển hoặc bàn chải đánh răng đánh sạch các vết mốc. Sau khi hoàn tất, lau lại bề mặt bằng nước ấm và để khô hoàn toàn. Mùi nồng của giấm có thể gây khó chịu nhưng nó sẽ biến mất trong thời gian ngắn. Trong trường hợp bạn không chịu được mùi giấm, bạn có thể trộn một chút tinh dầu vào dung dịch đó.
- Chanh
- Một chất tẩy rửa nấm mốc rẻ tiền khác là nước cốt chanh. Không chỉ thân thiện với môi trường, chanh có mùi nhẹ hơn, dễ chịu hơn so với giấm. Tính axit nhẹ của chanh không gây tác động xấu đến các bề mặt cần tẩy rửa.
- Bạn nên sử dụng nước cốt chanh không pha loãng với các bề mặt nấm mốc nặng, hoặc pha tỷ lệ 50-50 để làm sạch nấm mốc nhẹ. Xịt nước chanh lên bề mặt bị mốc và để yên trong khoảng 10 phút, trước khi rửa sạch lại bằng nước xà phòng ấm, rồi để khô hoàn toàn. Nước chanh có thể giúp diệt nấm mốc trên rèm nhà tắm, khay xử lý rác, gạch lát phòng tắm, một số loại vải… Để tăng cường hiệu quả của nước chanh, bạn nên trộn nước chanh và giấm theo tỷ lệ tương đương và thêm một chút muối nở để tạo hỗn hợp tẩy rửa. Bạn cũng có thể làm nóng bình xịt nước chanh để tăng hiệu quả của chúng.
- Baking soda
- Baking soda, hoặc natri bicacbonat, có nhiều công dụng trong việc dọn dẹp nhà do có độ pH cao. Thêm vào đó, baking soda không đắt, không mùi và không độc nên an toàn cho người và vật nuôi. Ngoài đặc tính tiêu diệt nấm mốc, baking soda hút ẩm, giúp ức chế sự phát triển của nấm mốc trong tương lai.
- Để tạo dung dịch tẩy rửa bằng baking soda, bạn cho 1/4 thìa bột này vào bình xịt đầy nước, lắc và trộn đều. Sau đó, bạn xịt lên bề mặt mốc rồi cọ rửa bằng miếng cọ rửa, bọt biển hoặc bàn chải. Lau khô bề mặt và xịt nhẹ một lần nữa để ngăn nấm mốc phát triển trở lại. Đối với những mảng nấm mốc cứng đầu, bạn nên sử dụng hai phần muối nở, một phần nước và một phần giấm. Sau khi xịt hỗn hợp này lên, bạn để chúng khô lại trước khi chà sạch.
- Oxy già (Hydrogen peroxide)
- Hydrogen peroxide – thường gọi là nước oxy già có công thức hóa học H2O2 – là giải pháp hữu ích nếu nhà bạn gặp vấn đề về nấm mốc. Đặc tính kháng nấm, kháng virus và chống vi khuẩn giúp sản phẩm tẩy nấm mốc hiệu quả và có tác dụng như chất tẩy trắng, dù chậm hơn một chút.
- Nếu bạn muốn thử làm sạch nấm mốc bằng nước oxy già, hãy đổ trực tiếp dung dịch 3% vào bình xịt. Nên kiểm tra bề mặt bị nấm mốc để đảm bảo oxy già sẽ không khiến chúng hỏng hoặc biến màu. Bạn xịt dung dịch này lên bề mặt nấm mốc cho đến ướt, sau đó để yên khoảng 10 phút rồi chà sạch và lau khô bề mặt. Oxy già thích hợp cho các bề mặt như thiết bị nhà bếp, mặt bàn, bồn tắm, một số bề mặt tường.
- Thuốc tẩy
- Thuốc tẩy là một trong những sản phẩm hiệu quả giúp diệt trừ nấm mốc nhưng chỉ có tác dụng trong một số trường hợp nhất định. Theo tờ Healthline, thuốc tẩy không có tác dụng với các bề mặt như vách thạch cao, gỗ, vì nấm mốc bám sâu vào chúng trong khi thuốc tẩy chỉ tẩy bề mặt trên cùng. Tuy nhiên, trên các bề mặt như bồn tắm, thuốc tẩy có tác dụng tuyệt vời.
- Theo khuyến cáo của các chuyên gia, thuốc tẩy gia dụng phải được pha loãng, dù bề mặt bị mốc có nặng đến mấy. Khi sử dụng thuốc tẩy, bạn nên mở quạt hút và cửa sổ, tránh gây hại cho sức khỏe của bạn. Trộn khoảng 16 cốc nước với một cốc thuốc tẩy, cho vào bình xịt, xịt vào khu vực ẩm mốc và để yên một lúc, sau đó chà xát, rửa sạch và để khô. Lưu ý nên vứt bỏ miếng chà nấm mốc đó.
- Bột borax (hay còn gọi là hàn the)
- Độ pH cao của bột Borax giúp ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc khi bạn sử dụng nó để làm sạch. Đây cũng là một giải pháp kinh tế khi xử lý nấm mốc, đồng thời được đánh giá là tốt hơn cả baking soda. Điều đáng lưu ý là hàn the độc hại nếu nuốt phải, vì thế nên sử dụng khi đã đeo khẩu trang, tránh xa nơi có trẻ em hay vật nuôi.
- Khi sử dụng hàn the, bạn trộn 16 cốc nước với một cốc hàn the, nhúng bàn chải chà vào dung dịch và chà lên bề mặt mốc rồi dùng khăn sạch lau. Khi mọi việc hoàn thành, bạn xịt thêm một lớp dung dịch lên bề mặt, để khô tự nhiên, có tác dụng chống nấm mốc phát triển trong tương lai.
- Kem đánh răng
- Kem đánh răng không chỉ giúp bạn làm sạch răng mà còn giúp tẩy vết ố mốc hiệu quả trên gạch lát nhà tắm, bồn rửa, vòi hoa sen hay các bề mặt cứng khác.
- Để làm sạch những vết ố mốc này, bạn làm ẩm phần lông bàn chải bằng nước, bóp một ít kem đánh răng lên trên rồi chà vào chỗ mốc. Tùy thuộc vào từng bề mặt, bạn điều chỉnh lực chà. Bạn cũng có thể dùng khăn lau tẩm kem đánh răng để lau trên các bề mặt mỏng manh. Khi hoàn thành, bạn lau lại bằng khăn khô.
Phần kết luận:
Aflatoxin là một chất gây ung thư mạnh có liên quan đến tỷ lệ mắc ung thư gan cao, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Cơ chế mà aflatoxin gây ung thư liên quan đến sự hình thành các chất gây nghiện với DNA, làm thay đổi biểu hiện của các gen liên quan đến sự tăng sinh tế bào, quá trình chết theo chương trình và sự hình thành mạch, đồng thời làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột. Để giảm nguy cơ tiếp xúc với aflatoxin và phát triển ung thư gan, điều cần thiết là thực hiện các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc trên cây lương thực và theo dõi thực phẩm nhiễm aflatoxin.
Tóm lại, phơi nhiễm aflatoxin là một vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng cần được giải quyết để giảm tỷ lệ mắc ung thư gan. Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về cơ chế mà aflatoxin gây ung thư và phát triển các chiến lược hiệu quả để ngăn ngừa tiếp xúc với chất độc hại này.
